İdrarda kanama nedenleri nedir? Hangi tanı yöntemlerinden faydalanırız?
Dr. Cem Pehlevan
1/7/20253 min read
İdrarda Kanama: Sebepler ve Tanı Yöntemleri
Idrarda kanama, tıbbi literatürde hematüri olarak adlandırılan bir durumdur ve altta yatan pek çok farklı sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu durum hastalar tarafından genellikle idrar renginin kırmızı, pembe veya koyu kahverengi olması ile fark edilir. Bazı vakalarda ise idrardaki kan, ancak mikroskobik incelemelerle tespit edilir ve bu durumda mikroskobik hematüri olarak adlandırılır. Hematüri, ciddi hastalıkların belirtisi olabileceği için mutlaka ayrıntılı bir inceleme gerektirir.
İdrarda Kanamanın Olası Sebepleri
1. Enfeksiyonlar
• Üriner sistem enfeksiyonları: Mesane veya idrar yolları enfeksiyonları, idrarda kanamaya sebep olabilir. Hastalarda sık idrara çıkma, yanma hissi ve karın ağrısı gibi belirtiler de gözlenebilir.
• Prostat enfeksiyonları: Erkeklerde prostatit olarak bilinen prostat bezinin iltihaplanması da idrarda kanama yapabilir.
2. Taş Hastalıkları
Üriner sistemde yer alan böbrek ve mesane taşları, idrar yollarında tahrişe neden olarak kanamaya yol açabilir. Taşların hareketi sırasında şiddetli ağrı ve idrarda kanama sık görülen belirtilerdir.
3. Tümörler
• Mesane kanseri: Mesane tümörleri, idrarda kanamaın en yaygın sebeplerindendir. Kanama genellikle ağrısız olur.
• Böbrek kanseri: Böbreklerde yer alan tümörler de hematüri ile kendini gösterebilir.
• Prostat kanseri: Prostat kanseri olan erkeklerde de idrarda kanama gözlenebilir.
4. Travma
Karna veya böbrek bölgesine alınan darbeler, idrar yollarında hasara neden olarak kanamaya yol açabilir. Özellikle spor yaralanmaları ve trafik kazaları sonrası bu durum gözlenebilir.
5. Böbrek Hastalıkları
• Glomerülonefrit: Böbreğin glomerül yapısını etkileyen bu hastalıkta, idrarda kanama, protein kaçışı ve şişlik gibi belirtiler olabilir.
• Polikistik böbrek hastalığı: Böbreklerde kist oluşumu ile seyreden bu genetik hastalık da hematüri nedenlerinden biridir.
6. Kanama Bozuklukları
Pıhtılaşma sistemi ile ilgili hastalıklarda veya kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda idrarda kanama gözlenebilir.
7. Diğer Sebepler
• Yoğun egzersiz: Ağır fiziksel aktiviteler sonrası bazı bireylerde hematüri ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle geçicidir.
• Menstrüal kontaminasyon: Kadınlarda adet döneminde alınan idrar örneğini kontamine eden kan, yanlış hematüri tanısına yol açabilir.
Tanı Yöntemleri
1. Anamnez ve Fizik Muayene
Hastanın şikayetleri, geçmiş hastalık öyküsü ve kullandığı ilaçlar ayrıntılı olarak sorgulanmalıdır. Fizik muayenede, böbrek ve mesane bölgesinde hassasiyet olup olmadığı değerlendirilir.
2. Laboratuvar Testleri
• Tam idrar tahlili: Hematüri tanısının ilk adımıdır. Eritrosit sayısı, lökosit ve protein varlığı değerlendirilir.
• İdrar mikroskopisi: Mikroskobik hematüri varlığı kesinleştirilir ve eritrositlerin morfolojisi incelenir.
• Kreatinin ve BUN: Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kan testleri yapılır.
• Kanama profili: Pıhtılaşma bozukluklarını dışlamak için protrombin zamanı (PT), aktif parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT) ve INR değerleri incelenir.
3. Görüntüleme Yöntemleri
• Ultrasonografi: Böbrekler, mesane ve prostatı değerlendirmek için kullanılır. Taş, kist veya tümör gibi patolojiler tespit edilebilir.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Taş hastalıkları ve tümörlerin tanısında yüksek hassasiyete sahiptir.
• MR (Manyetik Rezonans): Yumuşak doku patolojilerini görüntülemekte kullanılabilir.
• Sistoskopi: Mesanenin iç yüzeyini incelemek için uygulanan endoskopik bir yöntemdir. Kanamanın kaynağı gözle görülerek değerlendirilebilir.
Idrarda kanama, ciddi hastalıkların belirtisi olabileceği için ihmal edilmemesi gereken bir durumdur. Altta yatan sebebin doğru bir şekilde tespit edilmesi, uygun tedavinin planlanmasında kritik önem taşır. Bu nedenle hematüri fark edildiği anda bir üroloji uzmanına başvurulması önerilir.
Bize Ulaşın: 444 6441
Adres:
Merkez Prime Hastanesi
Yenikent, 2024. sk. No: 25/2, 41400 Gebze, Kocaeli